Samen een uitvaart voorbereiden

Onlangs vroeg iemand mij om de uitvaart van haar moeder te begeleiden. Omdat ik bijna op vakantie ging, kon ik dat helaas niet doen. Daarop was haar vraag: zou je ons dan wel willen helpen om de ceremonie voor te bereiden? De kinderen hadden zoveel aanwijzingen van hun moeder gekregen dat ze er niet goed uit kwamen. Bovendien was hun moeder, anders dan haar kinderen, gelovig. Hoe konden ze daaraan recht doen?

Twee dagen voor mijn vakantie ging ik met haar drie kinderen in gesprek. Op verschillende manieren kon ik hen helpen. Allereerst door het gesprek in goede banen te leiden. Wanneer we teveel afdwaalden, bracht ik het gesprek terug naar de kern. Ik nam de tijd, bood ruimte aan ieders emoties en zorgde tegelijkertijd ervoor dat we in zo’n twee uur de inhoud van de ceremonie hadden bepaald.

Daarbij hielp ik hen om keuzes te maken. Zo hadden zij van hun moeder een lijstje gekregen met vijf muziekstukken. Aanvankelijk wilden ze deze alle vijf een plek geven in de ceremonie. Maar al pratend en luisterend naar de muziek werd steeds duidelijker dat zij niet alle muziek mooi vonden, integendeel… Bovendien begonnen ze na een tijdje eigen nummers in te brengen: muziek die hén raakt en troost, muziek die zíj in verband brengen met hun moeder. Ik wil altijd zoeken naar een balans tussen wat de overledene wilde (voor zover bekend) enerzijds en wat de nabestaanden willen anderzijds. Want het is belangrijk om recht te doen aan de overledene en een afscheid te organiseren dat bij hem of haar past, maar het is even belangrijk dat het afscheid goed en troostend is voor degenen die achterblijven. En zo kozen de kinderen uiteindelijk voor een mix van moeders muziek en hún muziek. Dat voelde goed.

Tot slot hielp ik hen bij de vraag invulling te geven aan de religieuze dimensie van de uitvaart. Hun moeder was niet streng gelovig geweest, maar het geloof was zonder twijfel een bron van steun en troost voor haar. Hoewel de kinderen dit geloof niet deelden met hun moeder, wilden ze wel dat er aandacht hiervoor zou zijn bij het afscheid. Een gebed zou mooi zijn, vonden ze alle drie. Maar geen van hen wilde dit uitspreken. Dat snapte ik heel goed. Daarom stelde ik voor dat ik een gebed zou schrijven en dat we iemand uit de kerkelijke gemeente van hun moeder zouden vragen om dit gebed tijdens het afscheid uit te spreken. En zo geschiedde.

Zo stond er inderdaad na twee uur praten een programma in de steigers. En kon ik hen, zonder bij de uitvaart aanwezig te zijn, toch op weg helpen. In dit geval was het een noodoplossing. Maar het kan evengoed een bewuste keuze zijn. Je wilt bijvoorbeeld als familie de ceremonie helemaal in eigen hand houden, maar wat advies en structuur in de voorbereiding zou fijn zijn. Of je zoekt ondersteuning bij het schrijven van persoonlijke woorden van afscheid. Of misschien wil je dat ik één of meer teksten – een welkom, een gedicht, een gebed, een in memoriam – voor jullie schrijf die jullie tijdens de plechtigheid zelf voordragen. Hoe dan ook, elke uitvaart is maatwerk en elk voorbereidingsproces evengoed. Geef dus gerust aan wat je wel of niet van mij verlangt. Ook als jullie mijn hulp alleen tevoren nodig hebben en niet op de dag van de uitvaart, ga ik graag met jullie in gesprek. Om het afscheid zo vorm te geven dat het recht doet aan jullie dierbare én jullie troost en kracht geeft. Dat is voor mij geen ‘half werk’, maar een complete, dankbare opdracht!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.