Dirigeren is een vak. Een vak waar professionals jaren voor studeren. Dus niet iets dat je in een paar uurtjes onder de knie krijgt. Maar dirigeren is ook méér dan een vak. Het is kunst. Communicatie. Lichaamstaal. Zelfexpressie. Genieten. Dat ontdekte ik in de afgelopen maanden waarin ik mee mocht doen aan Amicitia’s Maestro.
Natuurlijk begon het avontuur met een klein lesje techniek. Hoe houd je de baton vast? Welke beweging maak je? Hoe sla je een twee-, drie- en vierkwartsmaat? Na deze plenaire les kregen we allemaal één uur individuele coaching. Een ensemble van zeven orkestleden zat klaar om zich door ons, groen als gras, te laten dirigeren. Daar begon het genieten. Samen muziek maken. Iets nieuws leren. Het was geweldig! Maar als ik mijn aantekeningen van die middag teruglees, was ik die eerste dag vooral bezig met de techniek. Het juiste tempo kiezen en vasthouden, geen neerwaartse maar opwaartse beweging in de rechterhand, en mag het ook af en toe klein zijn in plaats van altijd weids en groots?
’s Avonds, nadat we allemaal onze eerste directie-ervaring hadden opgedaan, ontving elke maestro via Whatsapp nog een persoonlijke boodschap van coach Bas Pollard. Ik was verbluft toen ik het las. Het waren slechts dertien woorden. Ik had die woorden, zo zei ik hem later, als een soort levensles boven mijn bed kunnen hangen. Dit ging niet alleen over dirigeren! Dit ging over míj en over het leven. En toen besefte ik dat de technische aanwijzingen van die ochtend slechts een opmaat waren voor het echte werk. Natuurlijk geen onbelangrijke opmaat, ik wil de techniek niet bagatelliseren. Maar dirigeren is veel meer dan dat. En ik besefte ook dat deze coach mij – en ongetwijfeld evengoed de andere maestro’s – gezien had. Hij had verder dan de oppervlakte gekeken en gezien wat mij belemmerde. Of beter gezegd: wat ik nodig had om verder te groeien. Dirigeren gaat over alle vragen en thema’s die we ook in ons dagelijkse leven tegenkomen: hoe communiceer ik met anderen, naar wie of wat luister ik, wat laat ik van mezelf zien en wat niet, wanneer moet ik iets strak in de hand houden en waar mag ik de teugels laten vieren, heb ik vertrouwen in de anderen en in mijzelf, hoe kan ik in de spanning ontspannen en genieten? Wie dirigeert – in elk geval als beginner – komt dus onvermijdelijk zichzelf tegen. De thema’s, vragen en worstelingen die ik ken uit mijn werk- en privé-leven, werden hier in één uurtje dirigeren zichtbaar. In elk geval voor het oog van de coach.
Dit maakte het Maestro-avontuur vanaf dat moment nog veel mooier en boeiender. Er volgde nog een repetitie met het orkest en tot slot afgelopen weekend hét concert in het Fulcotheater in IJsselstein. Het was een fantastische avond waar ik met volle teugen (op de bok met kleine teugjes) van genoten heb. Het was geweldig om zo’n goed orkest te mogen dirigeren, om samen muziek te maken, om iets nieuws te leren. Het was een prachtige ontmoeting met Amicitia-leden, coaches en mede-Maestro’s. Ik kijk er met ongelooflijk veel plezier op terug. Maar het meest ben ik verrast en geraakt door wat een paar uurtjes dirigeren teweeg kan brengen. Door de ontmoeting met mezelf. En door de ontmoeting met de ogen van Bas die meer zien dan menig oog en die het beste in ieder naar boven halen. Dank!
Wat een fantastisch inzicht van Bas. Ik ervaar dat je in je werk dat (al) heel veel in de praktijk brengt, ook voor Maestro.