Ik bereid me altijd goed en grondig voor op de uitvaartdiensten waarin ik voorga. Natuurlijk behelst die voorbereiding één of meer gesprekken met de nabestaanden, nauw overleg met de uitvaartondernemer en het schrijven van mijn teksten. Maar het gaat ook over details. Ik maak een checklist van kleine dingetjes die ik vlak voor aanvang nog even wil bekijken of bespreken. Bij de uitvaart van vandaag stond daar onder meer op: 4 kandelaars + aansteekkaarsje, camera, aankondigen muziek.
Als er kaarsen aangestoken worden tijdens de afscheidsdienst, check ik altijd even of niet alleen de kaarsen aanwezig zijn, maar ook een klein kaarsje waarmee de kaarsen gemakkelijk kunnen worden aangestoken door één of meer nabestaanden. Persoonlijk vind ik het ‘not done’ om de kaarsen op of rondom de kist aan te steken met een aansteker; een lange brandende kaars is niet alleen mooier, maar voorkomt ook onnodig geklik. Bovendien kun je een kaarsje, indien gewenst, ontsteken aan een Paaskaars; in kerkelijke uitvaarten heeft dat zonder meer symbolische waarde.
Die camera op mijn checklist heeft alles te maken met een recente ervaring in een kerkdienst op zondagmorgen. Zodra de dienst begonnen was zag ik op verschillende hoogtes 3 camera’s voor mijn neus hangen. Ik had geen idee naar welke camera ik moest kijken om de mensen thuis achter hun schermen aan te kunnen kijken. Achteraf bleek dat er slechts één camera in gebruik was, de andere waren reserve. Voortaan check ik in welke camera ik moet kijken. Zeker als ik, zoals vandaag, zeer naaste familie in het buitenland bij name welkom wil heten.
En tja, die muziek… altijd wil ik tevoren even de persoon spreken die de muziekknoppen bedient. Ook dat is ingegeven door ervaring. Ik wilde eerder eens een lied inleiden, door te vertellen waarom dit zo belangrijk was voor de familie. Ik was nog niet begonnen of de muziek startte al. Dat gaat me geen tweede keer gebeuren! Meestal spreek ik nu af dat ik alle muziek aankondig. Vaak vertel ik er nog iets bij, zodat het lied niet uit de lucht komt vallen, maar begrijpelijk wordt waarom dit lied vandaag klinkt.
Het lijken misschien details. Maar voor mij is deze praktische voorbereiding essentieel. Want als ik tevoren deze kleine, praktische zaken goed bekeken en besproken heb, dan kan ik tíjdens de ceremonie al mijn aandacht geven aan het hier-en-nu. Aan de mensen die voor me zitten. Dan kan ik vanuit rust en ontspanning contact met hen maken. Oog hebben voor wat er gebeurt: mensen die laat binnenkomen verwelkomen met een knikje, een paar tellen wachten tot één van de sprekers zijn juiste bril gevonden heeft, oogcontact maken en daarmee even laten weten ‘ik zie je’. Juist de gedetailleerde voorbereidingen maken mijn hoofd en hart vrij om zich op het moment suprême te richten op het belangrijkste: een waardig en waardevol afscheid. Dáár is het me om te doen. En daar draagt mijn checklist met aansteekkaarsje en camera zonder twijfel aan bij!