Deze laatste dagen van het jaar zijn een moment om terug te blikken op het afgelopen jaar. Zelf kijk ik deze dagen niet alleen terug op 2020, maar ook op dertien jaar predikantschap. Op 3 januari neem ik afscheid van de Protestantse gemeente IJsselstein en zet ik een punt achter mijn werk als gemeentepredikant. Wat heeft jarenlang werken als predikant me gebracht?
Ik moest denken aan de rubriek ‘Levenslessen’, tot voor kort verscheen deze in de weekendbijlage van dagblad Trouw. Bekende en onbekende Nederlanders deelden hun belangrijkste levenslessen met de lezer. Dat bracht mij bij de vraag: welke levenslessen heeft het predikantschap mij geleerd?
- Durf kwetsbaar te zijn.
Kwetsbaarheid verbindt. Want uiteindelijk zijn we allemaal kwetsbare mensen en lopen we allemaal in ons leven kwetsuren op. Wanneer je die durft te delen met een ander, geef je die ander de kans om nabij te zijn, mee te leven, te luisteren. In mijn werk ontmoet ik heel veel mensen die hun kwetsbaarheid aan mij tonen en daar ben ik hen dankbaar voor. Ik ervaar dat als een geschenk. Tegelijkertijd heb ik zelf lang gedacht dat ik als predikant sterk en onkwetsbaar moest zijn. Alsof ik alles aankon en nooit ergens last van had. Dat veranderde vorig jaar toen ik niet langer kon werken vanwege een depressie. Ik heb toen besloten open daarover te zijn en dat heeft me veel goeds gebracht. Bovenal liefde en verbondenheid.
- Er zijn is soms belangrijker dan iets doen.
Als predikant kom ik soms in situaties waarin ik weinig of niets kan doen. Pijnlijk verlies, schrijnend gemis, psychische problematiek… maar al te vaak sta ik met lege handen. Ik heb ontdekt dat ik vaak niets anders kan doen dan ‘er zijn’. En al voelt dat in sommige gevallen wat magertjes, het is oneindig waardevol. Zeker wanneer mensen langdurig in een lastige of verdrietige situatie zitten, is het zó waardevol als iemand nabij is en nabij blijft. Het gaat ook om volhouden, blijven komen en blijven luisteren, trouw zijn.
- Oprechte aandacht doet altijd goed.
Ik maak zelden mee dat mensen oprechte aandacht niet waarderen. Als ik bel om te vragen hoe het gaat of langs fiets voor een bezoekje, doet dat de ander altijd goed. Dat betekent dat ik, als ik kom met oprechte belangstelling en warme aandacht, welkom ben. Dit besef maakt me vrijmoedig om contact te zoeken met wie dan ook. Ik vertrouw erop dat mijn aandacht in goede aarde zal vallen.
- Neem complimenten en dankbaarheid met beide handen aan.
Ik ben al gauw geneigd om een compliment of uiting van dankbaarheid weg te wuiven. Of te denken: dat zeggen ze vast uit beleefdheid. Ik neem daarmee het compliment niet serieus. Je zou zelfs kunnen zeggen: ik neem daarmee de ander niet serieus. Waarom zou ik er niet vanuit gaan dat hij of zij het oprecht meent? En dat zijn of haar woorden het waard zijn om goed gehoord te worden? Bovendien ontzeg ik mezelf hiermee iets moois. Het is fijn om waardering en dankbaarheid te ontvangen. Het is een cadeautje dat de ander mij geven wil. Ik leer gaandeweg om die cadeautjes uit te pakken en te koesteren. En daarvan te genieten!
- Alleen ga je sneller, samen kom je verder.
Enerzijds is predikantschap heel solistisch, anderzijds werk je veel samen met vrijwilligers. Ik heb genoten van het samen bouwen aan iets moois. Of het nou om de voorbereiding van een bijzondere kerkdienst gaat, om het organiseren van een kerstactiviteit of om het ontwikkelen van een nieuw initiatief, ik vind het prachtig om te zien hoe het ‘bouwwerk’ dankzij ieders inbreng steeds groter of mooier of beter wordt. Ik had in mijn eentje nooit kunnen maken wat we nu samen gemaakt hebben. En in mijn eentje had ik er ook nooit zoveel plezier aan beleefd. Je vult elkaar aan, brengt elkaar op ideeën, stimuleert elkaar. Ik kijk met trots terug op vele ‘bouwwerken’ die we in de voorbije jaren samen gebouwd hebben: peutervieringen, jeugdpastoraat, rouwgroepen, kloosterweekenden, belijdenisgroepen, meditatiegroepen, etc.
- Ik kan meer dan ik dacht
Ik twijfel vaak aan mijn eigen kunnen. Al ben ik al in honderden kerkdiensten voorgegaan, elke dienst is weer een grote uitdaging. Kan ik het wel, doe ik het goed genoeg, kunnen anderen dit niet veel beter dan ik? En toch… meestal lukt het weer. En heb ik dus mijn eigen kunnen onderschat. Kortom, ik mag wel wat meer vertrouwen hebben in mezelf. Want inmiddels weet ik uit ervaring dat ik meer kan dan ik dacht. Laat ik dat als les meenemen naar de toekomst, als ik nieuwe dingen ga ondernemen. Ireen, heb vertrouwen in jezelf!